Người kị sĩ và con rắn
“Sự
tàn nhẫn” của người hiểu biết
còn
hay hơn “lòng tốt” của kẻ ngu đần.
Một
kị sĩ cưỡi ngựa đi trên đường. Từ xa kị sĩ đã nhìn thấy con rắn chui vào miệng
của một người đàn ông đang ngủ nhưng há hốc miệng. Kị sĩ hiểu rằng nếu người
đàn ông ngủ tiếp như vậy thì có thể chết vì nọc rắn. Cho ngựa đến gần, kị sĩ
nhảy xuống dùng roi da quất vào người đàn ông đang ngủ làm cho người này vô
cùng kinh hãi. Không kịp để cho người đàn ông kịp nhớ điều gì xảy ra, kị sĩ lôi
người đàn ông đến gốc cây táo, dưới cây này có nhiều quả táo sâu rụng xuống và
bắt người đàn ông ăn những quả táo sâu. Sau đó lôi người này ra hồ nước và bắt
uống nước thật nhiều. Người đàn ông sợ hãi kêu lên:
– Anh làm tình
làm tội tôi vì điều gì, tôi có làm gì anh đâu?
Nhưng kị sĩ chỉ
im lặng và càng tỏ ra tàn nhẫn hơn, hành hạ người đàn ông suốt buổi. Cuối cùng
người này ngã vật xuống đất nôn oẹ ra táo, nước cùng với con rắn. Chỉ khi đó
người đàn ông được cứu mới hiểu ra sự nguy hiểm và nói với kị sĩ:
– Giá mà anh
giải thích cho tôi từ đầu thì tôi đã vui lòng làm theo lời anh.
– Nếu tao nói
với mày từ đầu thì mày đã không tin, hoặc mày sợ hãi rồi bỏ chạy, hoặc sẽ mặc
kệ đời, ngủ tiếp.
Nói xong, kị sĩ
nhảy lên ngựa phóng đi.
Bài học đắt giá
Giám đốc công ty
cho gọi một nhân viên lên gặp mình. Người này tuần trước đã thực hiện một hợp
đồng gây thiệt hại cho công ty hơn 100 triệu đồng. Mặc dù ngay sau đấy nhân
viên này hiểu ra nhưng đã muộn.
Chàng trai cảm
thấy khuyết điểm của mình, không đợi giám đốc hỏi, đã nói trước:
– Thưa anh, em
xin nhận khuyết điểm của mình và tiếp nhận quyết định đuổi việc của công ty.
– Đuổi việc ư?
Công ty đã tốn hơn 100 triệu để cho anh học. Chúng tôi không thể cho những nhân
viên quí giá như vậy ra đi. Anh hãy trở về làm việc!
Ai quan trọng nhất?
Một lần, tất cả
các bộ phận trong cơ thể người tranh luận với nhau về chuyện ai trong số họ là
bộ phận quan trọng nhất.
– Ta là quan
trọng nhất – tất cả các bộ phận đều khẳng định như vậy.
Không ai chịu
ai. Chúng quyết định đến gặp một thiên thần và nói:
– Thưa Ngài, ai
trong số chúng con đây là bộ phận quan trọng nhất?
– Bộ phận quan
trọng nhất là bộ phận, mà nếu thiếu nó thì cơ thể khó sống nhất.
Thế là Tiếng nói
ra đi. Một năm sau quay trở về hỏi tất cả:
– Thiếu tôi, các
anh sống thế nào?
Tất cả trả lời:
– Như những
người câm vậy thôi. Không nói nhưng hít thở khí trời, nhìn bằng mắt, nghe bằng
tai, suy nghĩ bằng đầu óc – chúng tôi vẫn sống bình thường.
Và Tiếng nói trở
lại cơ thể.
Khi đó Thị giác
ra đi. Một năm sau quay trở về hỏi tất cả:
– Thiếu tôi, các
anh sống thế nào?
Tất cả trả lời:
– Như những
người mù vậy thôi. Không nhìn thấy gì nhưng hít thở khí trời, nói bằng lưỡi,
nghe bằng tai, suy nghĩ bằng đầu óc – chúng tôi vẫn sống bình thường.
Và Thị giác trở
lại cơ thể.
Khi đó Thính
giác ra đi. Một năm sau quay trở về hỏi tất cả:
– Thiếu tôi, các
anh sống thế nào?
Tất cả trả lời:
– Như những
người điếc vậy thôi. Không nghe thấy gì nhưng hít thở khí trời, nói bằng lưỡi,
nhìn bằng mắt, suy nghĩ bằng đầu óc – chúng tôi vẫn sống bình thường.
Và Thính giác
trở lại cơ thể.
Thế là Trí tuệ
ra đi. Một năm sau quay trở về hỏi tất cả:
– Thiếu tôi, các
anh sống thế nào?
Tất cả trả lời:
– Sống như những
con trẻ vậy thôi. Không có trí tuệ nhưng hít thở khí trời, nói bằng lưỡi, nhìn
bằng mắt, nghe bằng tai – chúng tôi vẫn sống bình thường.
Sau đó, cơ quan
Hô hấp định ra đi. Cả cơ thể lồng lên như con ngựa bị trói chân. Tất cả các bộ
phận khóc lóc, quì xuống lạy cơ quan hô hấp:
– Ngươi là ông
chủ. Ngươi là quan trọng nhất. Đừng đi!
Sức mạnh của sự hiểu biết
Ngày xưa ở Ấn Độ
có bốn người bạn cùng sống trong một làng. Ba người trong số họ rất thông thạo
kinh pháp của đạo Bàlamôn nhưng họ không biết cách xử sự khôn ngoan và sáng
suốt. Người thứ tư, ngược lại, biết cách xử sử sáng suốt và khôn ngoan trong
mọi tình huống nhưng không biết gì về kinh pháp. Một hôm cả bốn người gặp nhau
trò chuyện, một người đề nghị:
– Chúng ta là
những người thông thuộc kinh pháp và khôn ngoan nhưng nếu ta không đi xa, dùng
kiến thức để làm giàu cho mình thì kiến thức của ta phỏng có ích gì?
Thế là họ nhất
trí lên đường về hướng Đông. Trên đường một người nói:
– Một người
trong só chúng ta không biết chút gì về kinh pháp, không có phẩm chất gì đặc
biệt ngoài phép xử sự khôn ngoan, mà ta thì cần gì phép xử sự này, có lẽ ta để
cho người này quay về.
– Cậu nên quay
trở lại – người thứ hai lên tiếng ủng hộ người kia – bởi vì cậu không biết chút
gì về kinh pháp cả.
– Đừng nói bậy,
chúng ta là bạn thân từ lâu – người thứ ba lên tiếng phản đối – Hãy để cậu ấy
đi cùng.
Tất cả đồng ý.
Họ đi qua một khu rừng và nhìn thấy một con sư tử đã chết.
– Đây là cơ hội
thử thách những kiến thức của tất cả chúng ta – một người nói – ta hãy làm cho
con sư tử này sống lại. Tôi lo phần xương.
– Người thứ hai
đồng ý làm sống lại phần gân cốt, người thứ ba đồng ý thổi vào hơi thở.
Người xử sự sáng
suốt bảo ba người kia:
– Các cậu hãy từ
từ. Nó là sư tử. Nếu ta làm cho nó sống lại, nó sẽ xé xác tất cả chúng ta.
– Cậu đứng có mà
nói nhảm – một người nói – bây giờ cậu sẽ nhìn thấy sức mạnh của của kiến thức.
– Thế thì hãy
đợi một chút, tớ sẽ trèo lên cây – người xử sự khôn ngoan đề nghị.
Con sư tử sống
lại và gầm lên rồi lao vào xé xác ba người kia.
Nhà thiên văn học và tên trộm
Nhà thiên văn
học thường xuyên quan sát bầu trời vào ban đêm. Một hôm có tên trộm lẻn vào nhà
ăn trộm. Sáng ra, thấy đồ đạc bị mất, nhà thiên văn học đã đi báo công an.
Tên trộm bị bắt
giữ. Hắn khai với công an rằng lúc hắn ăn trộm đồ, trong nhà không có ai cả. Để
xác định chính xác tội trạng – ăn cắp hay trấn lột – công an cho gọi nhà thiên
văn học.
– Anh ở đâu vào
thời điểm bị mất cắp?
– Tôi ở nhà.
– Nhưng tên trộm
khẳng định rằng lúc đó không có ai ở nhà.
– Tên trộm tập
trung xem cái gì có giá trị đối với nó. Còn tôi thì tập trung vào điều gì quan
trọng đối với tôi. Tôi lúc đó “ở trên trời”. Chúng tôi cùng ở trong một phòng
nhưng đã không nhìn thấy nhau.
Sông và hồ
Một nhà sư quan
sát bóng của mình trên dòng nước sông và suy nghĩ: “Để xem có đúng là bóng đứng
yên trên sông?” Sau đó nhà sư chạy đến một hồ nước và quan sát. Bóng trên mặt
nước hồ không chuyển động.
“Thật lạ lùng –
nhà sư nghĩ bụng – ta cứ nghĩ rằng bóng trên mặt nước hồ đứng yên thì quả vậy.
Nhưng sông chảy, cuốn đi mọi thứ, nghĩa là sông cũng phải cuốn đi bóng của ta
chứ. Thử xem lại một lần nữa”.
Bóng trên dòng
nước chảy vẫn đứng yên. “Thật đáng buồn – nhà sư nghĩ bụng – kết quả ngoài sự
mong đợi của ta”.
Nhà sư đến hỏi
một nhà bác học:
– Tại vì sao
nước trên sông hay hồ (chảy hay không chảy) đều cho bóng như nhau?
– Thế nhà sư
muốn nhìn thấy bóng trên sông ra sao? – nhà bác học hỏi.
– Ta muốn nhìn
thấy bóng của ta chuyển động.
– Chuyển động
như thế nào, xuôi dòng hay ngược dòng?
– Theo suy nghĩ
và kinh nghiệm của ta – xuôi dòng.
– Nhanh hay
chậm?
– Bình thường,
sao cho bóng không mất, và để ta có thể nhìn thấy bóng chuyển động.
Nhà bác học suy
nghĩ một lát rồi nói:
– Đừng bao giờ
nhìn vào mặt nước hồ, đừng bao giờ dừng lại bên sông mà hãy chạy xuôi theo dòng
nước chảy và quan sát bóng của mình thì nhà sư sẽ không bao giờ thất vọng. Còn
nếu như đem dừng một thứ này thì thứ kia sẽ phải chuyển động. Đấy là qui luật
của cuộc sống.
Giới hạn của nhận thức
Một người đàn
ông hỏi nhà bác học:
– Làm ơn cho tôi
biết: nhận thức của tôi có giới hạn không?
– Biết giải
thích thế nào cho anh đây – nhà bác học trả lời – anh hãy nhìn bầu trời vào
buổi sáng, sẽ thấy giới hạn của nó là màu xanh và mây là những kẻ giữ gìn cái
giới hạn đó. Anh hãy nhìn bầu trời vào ban đêm, sẽ thấy giới hạn là khoảng cách
vô tận, và những kẻ làm chứng – đó là những ngôi sao, những vì tinh tú, kể cả
những nhà thiên văn học. Chỉ sự chiếu sáng thay đổi thôi mà kết quả như vậy.
Đối với những
con người cũng thế. Khi đêm đến, đối với nhận thức của ta có một sự vô tận
không bao giờ biến mất nhưng sự vô tận này sẽ bị che khuất nếu có thừa ánh sáng
của cuộc đời.
Sự xét đoán
Nhà thần học
Osho viết: “Nếu một người nhìn thấy rõ rành một chuyện nào đấy ở người khác thì
người này mang chuyện đó ở trong mình. Xét đoán của người này là sự thể hiện
cái điều bị đè nén hoặc chưa được thực hiện ở trong mình”.
Hai nhà sư đi
qua một dòng sông chảy xiết. Cách đấy không xa có một cô gái trẻ đẹp cũng muốn
qua sông nhưng sợ hãi. Cô gái nhờ hai nhà sư giúp cô. Một nhà sư nhỏ nhẹ bảo cô
gái ngồi trên vai mình rồi cõng cô qua sông. Nhà sư kia thấy vậy rất bực mình.
Người này không nói gì nhưng nghĩ bụng: “Đấy là điều cấm kỵ. Kinh đã cấm các
nhà sư đụng chạm đến phụ nữ. Thế mà nó không chỉ chạm đến mà còn cõng cô gái
trên vai mình!”. Khi hai nhà sư trở về chùa thì trời đã tối. Nhà sư bực bội kia
nói với người đã cõng cô gái:
– Ta phải nói
cho anh biết là sẽ báo chuyện này. Đấy là điều cấm kỵ. Anh không được làm như
thế!
Nhà sư kia ngạc
nhiên hỏi lại:
– Ngươi nói gì,
cấm điều gì?
– Anh đã quên
hết, anh đã cõng trên vai mình cô gái trẻ đẹp.
Người kia trả
lời:
– Ta cõng cô gái
sang bờ bên kia trong một phút rồi bỏ cô ở đó. Còn anh vẫn mang theo cô ấy đến
bây giờ.
Cuộc đời mãi mãi
Ngày xưa có ông
vua hành hương về nơi sinh ra Đức Phật. Khi đi qua một ngọn đồi nhà vua nhìn
thấy một ông già râu tóc bạc phơ đang trồng cây. Nhà vua ra lệnh cho đoàn tùy
tùng dừng lại rồi bước đến hỏi ông già:
– Nhà ngươi làm
gì vậy?
– Già trồng
những cây dẻ – ông già trả lời.
Nhà vua ngạc
nhiên:
– Ngươi đã già,
trồng cây dẻ mà làm gì nữa. Ngươi sẽ không còn được nghỉ ngơi dưới bóng mát và
cũng chẳng còn được ăn trái cây?
Ông già ngước
nhìn nhà vua, trả lời:
– Những người
sống trước chúng ta đã trồng cây, và chúng ta được ăn trái. Bây giờ chúng ta
trồng cây để những kẻ dến sau này sẽ được ăn.
Chiếc áo của người hạnh phúc
Ngày xưa có ông
vua cai trị một quốc gia hùng mạnh. Nhà vua có tất cả những gì mà người trần có
thể mơ ước: cung điện lộng lẫy, nguy nga, vàng bạc châu báu vô bờ, quyền hành
vô tận và nhà vua luôn khỏe mạnh. Nhà vua có nhiều vợ đẹp, nhiều con và vô vàn
đầy tớ. Tất cả mọi ước muốn của vua, dù to hay bé, đều được thi hành ngay lập
tức nhưng nhà vua vẫn không hề có niềm vui. Nhà vua ngự trên ngai vàng suy ngẫm
về sự không hài lòng của mình, có điều gì đấy còn thiếu. Một hôm nhà vua hiểu
rằng mình không có hạnh phúc.
Nhà vua lệnh cho
gọi một thầy thuốc giỏi trong triều đến và bảo:
– Ta cần hạnh
phúc. Ngươi hãy làm cho ta trở thành một người hạnh phúc. Ta sẽ thưởng cho
ngươi bấy nhiêu vàng bạc mà ngươi cần, còn nếu không, ngươi sẽ bị treo cổ.
Thầy thuốc vô
cùng lo lắng. Người này nghĩ bụng: “Biết làm sao bây giờ. Có ai biết cách làm
cho một người trở nên hạnh phúc bao giờ đâu, vì rằng hạnh phúc là một trạng
thái ở bên trong con người”.
– Muôn tâu hoàng
thượng – thầy thuốc trả lời – thần phải suy nghĩ. Đêm nay thần sẽ xem lại toàn
bộ sách vở, sáng mai thần sẽ tìm cách giải quyết.
Suốt đêm thầy
thuốc không ngủ. Tìm đọc trong sách nhưng sách về y học không hề nói gì đến
hạnh phúc, tưởng chừng tuyệt vọng. Đến gần sáng, người này nghĩ ra một cách rất
đơn giản và tâu với vua:
– Muôn tâu hoàng
thượng, cần tìm một chiếc áo của một người hạnh phúc, mặc áo này hoàng thượng
sẽ có hạnh phúc.
Nhà vua nghe vậy
rất mừng bèn lệnh cho một vị quan:
– Nhà ngươi hãy
đi tìm một người hạnh phúc, xin chiếc áo của nguời đó rồi đem về đây cho ta.
Vị quan này cảm
thấy lo lắng. Đầu tiên vị quan tìm đến một người rất giàu có hỏi xin chiếc áo
nhưng người này trả lời:
– Ngài muốn lấy
mấy chiếc cũng có, tôi chẳng tiếc gì với nhà vua cả nhưng mà tôi không dám gọi
mình là người hạnh phúc đâu. Xin cám ơn ngài đã có cách hay. Từ nay tôi cũng sẽ
sai đầy tớ đi tìm người hạnh phúc.
Vị quan tiếp tục
ra đi tìm nhiều người khác nhưng chẳng có ai là người hạnh phúc. Ai cũng bảo:
“Để cho nhà vua hạnh phúc chúng tôi sẵn sàng hi sinh tất cả, thậm chí cả cuộc
đời mình, nhưng chúng tôi không phải là nguời hạnh phúc”.
Vị quan lo lắng
nghĩ bụng: “Tay thầy thuốc thâm nho thật. Tai
họa sẽ đổ lên đầu mình”.
Bỗng nhiên, có
ai đấy bảo:
– Tôi biết có
một người. Người này chắc chắn là người hạnh phúc. Anh ta hằng đêm thổi sáo bên
bờ sông. Có lẽ ngài cũng đã từng nghe thấy?
– Đúng vậy – vị
quan trả lời – đôi khi nửa đêm ta nghe tiếng sáo rất kỳ lạ. Người này là ai?
Tìm hắn ở đâu?
– Chúng ta sẽ
tìm được. Người này hằng đêm vẫn ra bờ sông.
Thế là họ đến bờ
sông. Nghe tiếng sáo thần tiên, vị quan bỗng cảm thấy mình là một người hạnh
phúc.
– Ôi trời! – vị
quan kêu lên – Ta đã tìm được người mà ta cần! – Nói rồi vị quan chạy đến hỏi
người thổi sáo: “Ngươi có hạnh phúc không?”
– Vâng – người
thổi sáo trả lời – tôi là một người hạnh phúc, tràn trề hạnh phúc.
Vị quan sung
sướng nhảy cẫng lên rồi bảo:
– Nhà ngưoi cho
ta xin chiếc áo.
Người thổi sáo
im lặng, không trả lời.
– Tại vì sao
ngươi im lặng? – Vị quan lo lắng hỏi – Ta xin chiếc áo cho nhà vua!
– Nhưng mà tôi
không có áo. Trời tối nên ngài không nhìn ra, tôi ở trần.
– Làm sao mà
ngươi hạnh phúc được nếu thậm chí chiếc áo mặc trên người cũng không có?
– Vấn đề là ở
chỗ đó – người thổi sáo trả lời – ngày xưa tôi từng là một người giàu có và tự
tin nhưng thường đau khổ. Sau đó, tôi gặp điều tai họa. Cuộc đời giống như nhà
điêu khắc đã cắt xén và nhào nặn tôi lần nữa. Tôi bị mất tất cả – giàu có, tự
tin và cả nỗi bất hạnh của mình. Tôi trở thành người tự do với những thứ đó, tự
do với ngay cả chính bản thân mình. Thế là hạnh phúc tràn ngập trong lòng tôi.
Ta chỉ là khách du lịch
Nhà thần học
Osho viết: “Đừng bao giờ thuộc về cái gì cả và đừng cảm thấy mình là một phần
của cái gì cả – đó là kinh nghiệm quí giá nhất ở cõi đời này.
Một khách du
lịch người Mỹ tìm đến một pháp sư của giáo phái Sufism. Người khách Mỹ từ lâu
nghe tiếng và còn nhớ nhiều câu nói nổi tiếng của pháp sư nên đã tìm đường sang
thăm. Khi bước vào nhà vị khách rất ngạc nhiên thấy trong nhà không có một thứ
đồ đạc gì cả. Người Mỹ không thể hình dung được cuộc sống mà không có tiện
nghi.
– Thưa ngài, đồ
đạc, tiện nghi của ngài ở đâu?
Pháp sư cười và
hỏi lại:
– Thế đồ đạc,
tiện nghi của anh ở đâu?
– Nhưng mà tôi
là khách du lịch, tôi không thể mang tiện nghi đi theo.
– Thì ta cũng
chỉ là khách du lịch, đến đây chỉ mấy ngày. Sau đó ta sẽ không còn, cũng như
anh, sẽ không còn nữa.
Cuộc đời này là
một chuyến hành hương. Một chuyến hành hương quan trọng nhưng không phải nơi
chốn để mà ta thuộc về, cũng không phải nơi chốn để ta có thể trở thành một
phần của nó”.
Cây ước muốn
Nhà thần học
Osho viết: “Để thay đổi bạn cần sẵn sàng chịu trách nhiệm với tất cả những gì mà
bạn làm trong đời mình: xấu xa hay tốt đẹp, địa ngục hay thiên đàng, hân hoan
hay giận dữ. Khi bạn hiểu ra rằng chính bạn là nguyên nhân của những gì xảy ra
với bạn, khi đó trách nhiệm này được nhận thức và được chấp nhận. Bạn hãy mở ra
những khả năng mới!”
Dưới đây là một
câu chuyện rất nổi tiếng.
Một người đàn
ông đi chu du khắp thiên hạ và bỗng nhiên đi vào thiên đàng. Ở Ấn Độ khái niệm
thiên đàng – đó là cây ước muốn. Hễ ai ngồi dưới bóng cây này thì mọi điều ước
muốn sẽ được thực hiện ngay. Không một chút trì hoãn giữa ước muốn và thực hiện
điều ước muốn.
Người đàn ông
mệt mỏi vì đi đường lâu ngày nên đã nằm ngủ say dưới bóng cây ước muốn.
Khi tỉnh dậy,
người này cảm thấy đói bụng và nghĩ:
- Giá mà bây giờ
có cái gì đấy để mà ăn.
Ngay lập tức từ
hư vô đồ ăn ngon hiện ra trước mặt. Người đàn ông rất đói nên chẳng hề quan tâm
đến chuyện đồ ăn ở đâu ra (khi bạn đói, bạn không hề nghĩ ngợi). Người đàn ông
ăn ngấu nghiến một cách ngon lành…
Khi cơn đói đi
qua, người đàn ông bắt đầu nhìn xung quanh. Lúc này anh ta cảm thấy mãn nguyện.
Trong đầu anh ta hiện ra một ý nghĩ khác.
- Giá mà bây giờ
có chút gì để uống…
Ở thiên đàng thì
không có gì là không có cả. Không có không phải thiên đàng. Ngay lập tức một
bình rượu vang hiện ra.
Người đàn ông
nằm dưới bóng cây nhấm nháp rượu vang, một cơn gió mát mơn man làm người này
nghĩ đến những ý nghĩ khác.
- Điều gì đang
xảy ra thế này? Hay ta ngủ một giấc? Hay là những con ma đang diễn kịch trước
mặt ta?
Thế là những con
ma xuất hiện. Những con ma có hình thù quái đản và khủng khiếp vô cùng – giống
như sự hình dung của người đàn ông về chúng nó.
Người đàn ông
cảm thấy run sợ và nghĩ:
- Chắc bây giờ
chúng nó sẽ giết chết ta.
Thế là những con
ma giết chết người này.
Câu chuyện này
mang một ý nghĩa sâu sắc. Trí tuệ của bạn – đó là cây ước muốn, và dù bạn có
nghĩ đến điều gì chăng nữa thì sớm hay muộn sẽ được thực hiện. Đôi khi khoảng
cách thời gian rất ngắn đến mức bạn quên hẳn và bạn không thể tìm ra nguồn gốc
của nó từ đâu. Nhưng nếu như nhìn vào thật sâu, bạn sẽ thấy rằng những ý nghĩ
của mình tạo nên cuộc đời mình.
Những ý nghĩ tạo
nên cái xấu và cái tốt, địa ngục và thiên đàng, hân hoan và đau khổ… Và mỗi
người ở đó là một Ông tiên, mỗi người là Đấng Tạo hóa cho cuộc sống của mình.
Mỗi người là người xe chỉ luồn kim, là người xe tơ dệt vải, dệt nên một thế
giới ở xung quanh mình… và sau đó hóa ra là bị trói buộc vào đấy. Con nhện tự
sa vào lưới của mình. Không ai làm khổ bạn mà bạn tự làm khổ mình. Đến khi nhận
thức được điều này thì mọi thứ bắt đầu thay đổi. Khi đó bạn có thể lật ngược
hoàn toàn, bạn có khả năng biến địa ngục của mình thành thiên đàng. Tất cả đều
ở trách nhiệm của bạn.
Và sau đó thì
những khả năng mới sẽ xuất hiện: nếu bạn đã sẵn sàng, bạn có thể ngừng sáng tạo
thế giới. Không còn sự cần thiết phải tạo ra địa ngục hay thiên đàng, không còn
sự cần thiết phải sáng tạo nói chung. Người sáng tạo có thể nghỉ ngơi, thư giản
để trí tuệ đi vào trạng thái thiền”.
Câu chuyện về
cà phê
Một cô gái than
thở với bố về những vấn đề của mình:
- Con cảm thấy
mệt mỏi lắm rồi bố ạ, không hiểu sao cuộc đời con lại quá nhiều khó khăn, nảy
sinh nhiều vấn đề như vậy. Lúc nào con cũng là người bơi ngược dòng thôi… con
phải làm gì bây giờ?
Thay cho câu trả
lời, ông bố lấy 3 chiếc nồi nhỏ đựng nước bắc lên bếp. Ông cho vào nồi thứ nhất
một củ cà rốt, nồi thứ hai một quả trứng, nồi thứ ba là gói cà phê bột. Sau một
thời gian ông lấy trứng, cà rốt và rót cà phê ra ly.
- Điều gì đã
thay đổi? – ông hỏi cô con gái.
- Cà rốt và
trứng chín còn cà phê tan vào nước – cô con gái trả lời.
- Không phải thế
đâu con ạ, đấy chỉ là cái nhìn bề ngoài về sự vật. Con nhìn xem – củ cà rốt
cứng đun trong nước sôi trở thành mềm và nhũn. Quả trứng dễ vỡ và lỏng trở
thành cứng. Bề ngoài chúng không thay đổi mà chỉ thay đổi bên trong do tác động
của điều kiện không thuận lợi là nước sôi. Con người thì cũng thế thôi – người
mạnh mẽ bề ngoài có thể trở nên yếu đuối nơi mà người yếu đuối sẽ trở nên mạnh
mẽ…
- Thế còn cà phê
thì sao hả bố?
- Ồ! Đấy là điều
tuyệt vời! Bột cà phê hòa tan vào môi trường thù nghịch và làm thay đổi nó –
biến nước sôi trở thành thứ đồ uống tuyệt vời. Có những con người đặc biệt
không thay đổi vì hoàn cảnh, mà ngược lại, họ làm thay đổi hoàn cảnh, biến nó
trở nên tốt đẹp hơn, họ lấy ra bài học và lợi ích cho mình từ hoàn cảnh…
Tiền không
mua được hạnh phúc
Một sinh viên
hỏi thầy giáo dạy môn triết:
- Thưa thầy, câu
nói “tiền không mua được hạnh phúc” đúng bao nhiêu phần trăm trong thời buổi
thị trường này?
Người thầy trả
lời rằng câu này đúng 100 phần trăm và chứng minh cho điều này không khó. Vì
rằng tiền có thể mua giường nệm nhưng không phải giấc mơ; có thể mua ngôi nhà
nhưng không phải là tổ ấm; có thể mua phóng đãng nhưng không mua được tình yêu;
có thể mua những món hải vị sơn bào nhưng sự ngon miệng thì không mua được; có
thể mua đủ loại thuốc nhưng không mua được sức khỏe cho mình; có thể mua các
loại bằng nhưng không mua được trí tuệ; có thể thuê người phục vụ nhưng không
mua được bạn bè; có thể mua đồng hồ nhưng thời gian không mua được… Và những
thứ như trên còn có thể kéo dài mãi hoặc đem diễn thành thơ:
Có thể mua ngôi nhà
Nhưng không là
tổ ấm
Có thể mua
giường nệm
Không mua được
giấc mơ
Có thể mua đồng
hồ
Thời gian không
mua được
Có thể mua sách
đọc
Nhưng kiến thức
thì không
Có thể mua chức
quyền
Kính trọng không
mua được
Trả tiền cho
thầy thuốc
Không cho sức
khỏe mình
Có thể mua linh
hồn
Nhưng không mua
cuộc sống
Có thể mua phóng
đãng
Không mua được
tình yêu.
Tiếp nhận
mình như vốn có
Nhà văn Osho
viết: “Bạn không thể trở thành một người nào khác, mà chỉ là con người mà bạn
có. Bạn hãy vui lên. Sự tồn tại cần ở bạn như vậy.
Bạn có mặt ở đời
vì sự tồn tại cần ở bạn như vốn có. Nếu không thì đã là một ai khác ở đây. Bạn
là sự thể hiện của một điều gì đấy đặc biệt, một điều gì đấy quan trọng. Tại
sao bạn cứ cần phải trở thành Đức Phật? Nếu Thượng Đế muốn có một Đức Phật khác
thì Ngài sẽ tạo ra bấy nhiêu Đức Phật mà Ngài muốn. Nhưng Ngài chỉ tạo ra có
một Đức Phật, và thế là đủ. Từ bấy đến giờ Ngài không tạo ra thêm một Đức Phật
hay Giê-su nào nữa. Thay vì điều này, Ngài tạo ra bạn. Bạn hãy nghĩ lại coi.
Bạn đã được lựa
chọn – Không phải Đức Phật, không phải Giê-su, không phải Krishna. Công việc
của họ đã làm xong, họ đã đóng góp phần mình cho sự tồn tại. Bây giờ bạn có mặt
ở đây để đóng góp sức mình. Bạn hãy nhìn lại mình xem. Bạn chỉ có thể là chính
mình… chứ không thể trở thành một ai đó khác. Bạn có thể nở hoa và tươi tốt
hoặc có thể héo hon và tàn lụi nếu như bạn không tiếp nhận mình như vốn có”.
Chiếc bình
đầy
Vị giáo sư triết
học đứng trên giảng đường cầm trong tay một chiếc bình to và trong suốt. Sau đó
ông lấy những viên đá to bằng nửa nắm tay xếp đầy vào chiếc bình này rồi hỏi
các sinh viên: “Bình đầy hay không?” Các sinh viên liền trả lời rằng: bình đầy.
Tiếp theo đấy vị
giáo sư lấy một túi đậu đen đổ vào chiếc bình kia rồi lắc qua lắc lại. Những
hạt đậu chui vào những khe hở giữa những viên đá. Giáo sư tiếp tục hỏi sinh
viên: “Bình đầy hay không?” Các sinh viên lại trả lời rằng: bình đầy.
Khi đó giáo sư
lấy những hạt cát nhỏ tiếp tục cho vào bình và tất nhiên, những hạt cát đã lấp
kín chiếc bình. Giáo sư tiếp tục hỏi sinh viên: “Bình đầy hay không?” Và các
sinh viên lại trả lời rằng: bình đầy.
Vị giáo sư lấy
một cốc nước rót vào bình cho đến giọt cuối cùng. Những sinh viên của ông cười
ầm lên. Vị giáo sư nói:
- Tôi muốn cho
các em hiểu rằng: chiếc bình – đó là cuộc đời của các em. Những viên đá – đấy
là những thứ quan trọng nhất của cuộc đời: là sức khỏe, gia đình, bạn bè, con
cái – là những thứ cần thiết để cho cuộc đời của các em vẫn đầy ngay cả khi
những thứ còn lại đều đã đánh mất. Những hạt đậu – đấy là những thứ quan trọng
đối với các em: đó là công việc, là nhà, xe… Những hạt cát – là những thứ còn
lại, những thứ vặt vãnh.
Nếu đầu tiên các
em đem cát đổ đầy bình thì sẽ không còn chỗ cho những hạt đậu và những viên đá.
Trong cuộc đời cũng vậy, nếu các em dùng tất cả thời gian và sức lực cho những
thứ vặt vãnh thì sẽ không chỗ cho những thứ quan trọng. Các em hãy làm những gì
mang lại cho các em hạnh phúc: chăm sóc vợ con, gặp gỡ bạn bè. Vẫn còn thời
gian cho công việc, sửa nhà, rửa xe… Trước hết hãy lo những viên đá, nghĩa là
những thứ quan trọng nhất, xác định những ưu tiên trong cuộc đời, còn tất cả
những thứ còn lại – chỉ là những hạt cát.
Một sinh viên
giơ tay hỏi rằng: thế ý nghĩa của nước là gì? Vị giáo sư mỉm cười:
- Em hỏi câu này
rất hay. Thầy đã đổ vào bình một cốc nước là muốn chứng minh cho các em thấy
rằng cho dù cuộc đời của các em có bận bịu đến đâu, đầy ắp đến đâu thì vẫn luôn
còn chỗ để mà thư giãn.
Chuyện kể rằng
Solon – nhà chính trị, nhà lập pháp, nhà thơ, một trong bảy nhà thông thái của
Hy Lạp cổ đại được vua Croesus của vương quốc Lydia mời đến thủ đô Sardis.
Croesus nổi
tiếng là ông vua giàu có nhất thời bấy giờ. Solon cứ ngỡ mỗi người gặp trên
đường vào cung điện của Croesus là nhà vua vì những bộ quần áo sang trọng trên
người của họ.
Cuối cùng người
ta dẫn Solon vào gặp Croesus. Nhà vua ra lệnh mở những kho châu báu của mình
cho Solon xem. Tất cả mọi người đều nghĩ rằng Solon sẽ lấy làm kinh ngạc. Thế
mà Solon tỏ vẻ hờ hững như không có gì.
- Ngươi có biết
trên thế gian này còn có ai hạnh phúc hơn ta? – Croesus hỏi Solon.
- Vâng – Solon
trả lời – đó là Tellus, người Athens. Ông là một người tốt và trung thực đã anh
dũng hy sinh trong cuộc đấu tranh vì tổ quốc. Con cái của ông được ông giáo dục
đến nơi đến chốn, họ đều trở thành những công dân có ích cho xã hội và là những
người đáng kính.
Croesus lấy làm
ngạc nhiên khi thấy Solon coi trọng một người Athens bình thường hơn là vị vua
của một Vương quốc hùng mạnh. Hy vọng rằng Solon sẽ nghĩ lại, Croesus hỏi “Thế
theo ngươi, ai là người hạnh phúc nhất, sau Tellus? Nhà vua tin chắc rằng Solon
sẽ gọi tên ông. Nhưng thay vì tên Croesus, Solon đi kể câu chuyện về hai anh em
Cleobis và Biton. Mẹ của họ là người tư tế của nữ thần Hera. Hai chàng trai
cường tráng luôn chiến thắng trong các cuộc tranh tài. Theo tục lệ, những người
tư tế của nữ thần Hera trong ngày lễ được long trọng chở đến đền thờ trên xe
ngựa kéo. Một lần không kiếm đâu ra ngựa, hai chàng trai đã thay ngựa chở mẹ
đến đền thờ. Dân chúng ai cũng khen những người con có hiếu còn bà mẹ thì xin
nữ thần Hera ban phước cho họ. Nữ thần đã thực hiện lời cầu của bà mẹ. Ngay
trong đếm hôm ấy hai chàng trai từ giã cõi đời trong một giấc mơ. Còn gì sung
sướng hơn là được chết mà không đau đớn, muộn phiền lại trên tột cùng của sự
vinh quang?!
- Còn ta thì
ngươi không coi là một người hạnh phúc?! – Croesus ngạc nhiên.
- Không biết
được – Solon trả lời, ông không muốn nịnh nhà vua nhưng cũng không muốn làm cho
nhà vua giận – Ông trời cho con người chúng ta một trí tuệ mà không thể nào
nhìn thấy trước được điều gì sẽ xảy ra trong tương lai. Chỉ có thể gọi một
người nào đó là hạnh phúc khi người này đã sống hết cuộc đời mà không biết đến
khổ đau và bất hạnh. Còn đi gọi một người là hạnh phúc khi cuộc đời của người
này vẫn còn dài, nghĩa là còn có những bất ngờ và nguy hiểm phía trước – điều
này có khác chi trao vòng nguyện quế cho vận động viên khi cuộc đua chưa kết
thúc.
Nói xong những
lời như vậy, Solon bỏ ra về. Ông đã làm cho vua Croesus giận chứ chẳng giúp cho
nhà vua khôn lên được một chút nào. Và Croesus thời đấy vẫn xem thường Solon –
một trong bảy nhà thông thái của Hy Lạp.
Lúc bấy giờ nhà
văn ngụ ngôn nổi tiếng Aesop cũng ở Sardis. Một hôm gặp nhau, Aesop bảo Solon:
- Với vua chúa
thì hoặc là không nên trò chuyện với họ hoặc là chỉ nên khen họ.
- Còn tôi thì
nghĩ rằng – Solon trả lời – hoặc là không trò chuyện gì với họ hoặc là cần nói
cho họ biết sự thật.
Những lời của
Solon thành ra đúng. Mấy năm sau đó, Croesus bị thua trong một trận đánh với
vua Cyrus của Ba Tư. Croesus bị bắt làm tù binh và, theo lệnh của Cyrus, bị đem
thiêu sống.
Croesus bị trói
vào cọc, xung quanh chất đầy củi trước sự chứng kiến của quan lính Ba Tư và
đích thân vua Cyrus. Khi những ngọn lửa bắt đầu táp ràn rạt vào đống củi,
Croesus bỗng kêu to:
- Ôi Solon! Ôi
Solon! Ôi Solon!
Vua Ba Tư Cyrus
vô cùng ngạc nhiên trước cái tên Solon. Đấy là người hay thần thánh mà Croesus
đã kêu tên ba lần trong phút giây tuyệt vọng, ông bèn lệnh cho quan lính dập lửa
để hỏi xem.
- Đấy là một
trong bảy nhà thông thái của Hy Lạp mà tôi đã mời vào triều nhưng không phải để
nghe hay để học hỏi điều gì mà để người này chiêm ngưỡng lâu đài và tài sản của
tôi. Ông ta từng nói với tôi rằng một khi cuộc đời con người còn dài thì chưa
thể gọi người này là người hạnh phúc, vì rằng không ai có thể biết trước điều
gì sẽ xảy ra trong ngày mai.
Và Croesus nói
với Cyrus rằng chỉ đến khi bị trói bẻ quặt tay ra phía sau và xung quanh chất
đầy củi ông mới hiểu ra rằng mình đã từng khoe khoang một cách mù quáng và từng
sai lầm coi tài sản là hạnh phúc.
Vua Cyrus của Ba
Tư tỏ ra thông minh hơn Croesus, nhìn thấy linh nghiệm những lời của Solon qua
sự việc này nên không chỉ ra lệnh thả Croesus mà còn tỏ thái độ kính trọng
Croesus cho đến hết cuộc đời mình.
Từ đây Solon nổi
tiếng: một lời nói đã cứu đời cho một ông vua và ngăn một ông vua khác không
dùng đến sự dã man không cần thiết.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét